Унаач М.Эрдэнэчулуун: Энэ жил морь унаад, унаачийн хувьд “зодог тайлна”

Бяцхан унаачдын маань энэ удаагийн дугарааг хоймор нутгийн хүү үргэлжлүүлж байна. Хөвсгөл аймгийн Тосонцэнгэл сумын уугуул, унаач М.Эрдэнэчулуун хурдан морь унаад долоон жил болж байгаа нэгэн. Энэ жил "зодог тайлаад" байгаа тэрээр уяач болохоор сэтгэл шулуудан "ажилдаа орсон" тухайгаа  дуулгана билээ. Ингээд түүнтэй ярилцсанаа хүргэж байна.

-Морь унаад хэдэн жил болж байна вэ?
-Анх таван настайдаа хонины морь унаж сурсан. Түүнээс хоёр жилийн дараа хурдан морь унаад долоон жил өнгөрсөн байна. Энэ жил л морь унаад “зодог тайлж” байгаа. Яваандаа уяач болохоор шийдсэн. Тийм болохоор одооноос уяаны эрдэмд бага багаар суралцаж  эхлээд байна.
-Чинийхээр уяач гэж хэн бэ?
-Нутаг орон, аав ээжийнхээ  нэрийг гарган уясан морьдоо хурдлуулна гэдэг сайхан ш дээ. Минийхээр уяач хүн морио мэдэрч сайн уядаг л байх хэрэгтэй юм болов уу. Бас унаач хүүхдүүдтэйгээ эвтэй, зөөлөн ханддаг байх ёстой гэж боддог. Ер нь уяач, унаач, уясан морь гурвын аз од гийж л амжилт гаргадаг гэдэг биз дээ.
-Энэ хугацаанд айраг түрүү олныг авч байв уу?
-Анх өөрийнхөө даагыг сумын наадамд аман хүзүүдүүлж байлаа. Түүнээс хойш айраг түрүүгээ тоолж олон болгочих юмсан гэж яардаг л байсан. Яваандаа тоолохоо байгаад одоо тоогоо алдсан байна. Өнөө уяач нарын ярьдагаар хор нь гарчихсан юм байлгүй. /инээв/ Манай хээр морь сум болон овооны баярт тав түрүүлж айрагдаж байсан.
-Морь унаад цалин авч байгаа биз дээ? Нууц биш бол цалингаа юунд зарцуулдаг вэ?
-Морь унах үнэхээр гоё. Би өөрөө л дуртай болохоороо морь унаж байгаа юм шүү дээ. Миний хувьд уралдааны бай шагналд морь авч байсан. Энэ хамгийн том бэлэг байгаа юм. Одоо надад тав, зургаан морь бий. Гэхдээ уяхгүй байгаа л дээ.
-Хэрвээ хүүхдүүд морь унаж уралдахаа больчихвол чамд ямар санагдаж байна?
-Муухай л сонсогдож байна даа. Мэдээж аливаа юм сайн муу талтай. Уралдаж байхад бэрхшээлтэй зүйлүүд олон  л гардаг юм. Жишээ нь зарим газарт хар замаар дайрч гарах болдог. Тэр үед морьд халтираад хэцүү л дээ. Бас өвлийн уралдыын үеэр зам халтиргаатай бол уралдахад төвөгтэй байдаг. Тийм болохоор томчууд яриад өвөл уралдуулахаа байчихаад байгаа биз дээ.
-Та нар хамгаалалтын хувцастай уралдаж байна уу?
-Тэгэлгүй яахав. Гэхдээ яг уралдахдаа л өмсдөг юм. Бусад хүүхдийн хувьд ямрыг би мэдэхгүй байна. Надад өмсөхөөр бие бариад таагүй санагдаад байдаг болохоор өмсөх нэг их дуртай биш.: Минийхээр жаахан чөлөөтэй хийчихмээр л санагдаад байдаг юм.
-Илэн далангүй ярилцсан дүүдээ баярлалаа.

А.Дөл