Сэлэнгэ, Дорнодын харваачид тэргүүлсэн АХ-ын 23 жилийн ойн баяр наадам

1944 оны наадамд 512 бөх барилдсанаас Ц.Чимэд-Очир начин ес даван түрүүлж улсын арслан цол хүртгэж, Б.Түвдэндорж аварга үзүүрлэжээ.
Хурдан морины уралдааны азарганд О.Намсрай /Төв.Мөнгөнморьт/-н хул, их насанд Б.Дэндэв /Төв.Мөнгөнморьт/-ийн цавьдар халзан, соёолонд Дорж /Төв.Баянцогт/-ийн цавьдар, хязааланд Сүрэнхиаг /Төв.Авдарбаян/-ийн хээр, шүдлэнд Н.Пад /Төв.Авдарбаян/-ын ногоон, дааганд Дагдан /Хэнтий.Идэрмэг/-гийн хээр торгон жолоо өргүүлжээ.
Үндэсний сур харваа:
1. Ц.Дагдандорж /Сэлэнгэ.Мандал/-17
2. Г.Дэмчиг /Дорнод.Халх гол/-15
3. Х.Чойбалсан /Дорнод.Чойбалсан/-14
4. Б.Дамдин /Сэлэнгэ.Дулаанхан/-14
5. С.Самдан /Сэлэнгэ.Ерөө/-14
1944 онд буюу АХ-ын 23 жилийн ойн Улсын их баяр наадмын сурын хаваанд Сэлэнгэ аймгийн Мандал сумын уугуул Ц.Дагдандорж 17 онос түрүүлсэн улсын мэргэн цол  хүртжээ. Тэрбээр дараа жил нь буюу 1945 оны Улсын наадмаар 14 оноотойгоор гуравдугаар байрт шалгарч байв. Чингэхдээ "Кино зургийн" хэмээх тодотголтойгоор оноо данснаа бичигдсэн байдаг бөгөөд ихэд цэмцгэр, яриа хөөрөөтэй нэгэнбайсан гэдэг. Тухайн үеийн сурчдын зургийг гэрэл зургийн хальснаа мөнхөлж, үндэсний сурын харвааны түүхэнд буянт үйл гүйцэлдүүлсэн ахмад буурал байлаа.
Улсын мэргэн, спортын мастер Ц.Гарамдорж гуай өгүүлсэн нь:
-...Төрийн томчуулыг даган гадаад орнуудаар цөөнгүй удаа явж, түүхэнд мөнхрөн үлдэх олон сйахан зураг авч нийтийн хүртээл болгосон харваач. Тэр бол Улсын наадамд түрүүлэгчдийн нэг, манай улсын анхны гэрэл зурагчин, сурвалжлагч Ц.Дагдандорж юм. Хөгжүүн сайхан буурал тэрбээр нумаа татах тутмаа уруулаа шөмбийлгөн их л хүчтэй байгаа дүртэй харагддаг сан. Мэргэн маань гадаад явсан тухайгаа бахархалтай хүүрнэн "Гэрэл зурагчин хүн цаг ямагт бэлэн байх үүрэгтэй. Тэрүүхэн агшинг алдах эрхгүй, төвөгтэй хэрнээ сонирхолтой ажил үү дээ" гэж ярих дуртай. Тухайн үед Ц.Дагдандорж, Дагва гуай хоёроос өөр зураг авдаг харваач байсангүй.
Түүнчлэн маршал Хорлоогийн Чойбалсан 1940 онд АХ-ын 19 жилийн ойн шигшээ харваанд түрүүлж, 1944 онд Улсын их баяр наадмын харваанд Самдан, Дамдин нарын харваачдын адил 14 онож, улмаар товх харваж тэргүүлэн гуравдугаар байрт шалгарч байсан улсын мэргэн харваач байлаа.
Анианханы Хүрэн-Алагийн Отгонбаяр