Г.Шүрэнчулуун: Нүүдэлчин ахуйгаа дэлхий даяар сурталчилсан гайхамшигт дурсамж юм

2014 оны 9-р сарын 23 -нд

Дэлхийн дээд амжилтанд бүртгүүлсний нэг жилийн ой, уяачдын өдөрлөгийн үеэр Говьсүмбэр аймгийн МСУХ-ны тэргүүн Г.Шүрэнчулуунтай ярилцсанаа хүргэж байна.
-Морьтон монголчууд нэг дор дэлхийн дээд амжилтанд хоёр төрлөөр бичигдэн морин спортын түүхэнд мөнхөрсөн. Тэрхүү үйл явдлын нэг жилийг ойн арга хэмжээний талаар ямар бодолтой байгаа вэ?
-Энэ бол монгол түмний, малчин ардын сэтгэлд хамгийн тод үлдсэн гайхамшигт дурсамж юм. Монголчууд нэгэн зэрэг дэлхийн хоёр дээд амжилтыг тогтоож, нүүдэлчин ахуйгаа дэлхий даяар сурталчилан эвлэлдэн нэгдсэн цагтаа юуг ч бүтээж чаддагийг харуулсан түүхэн үйл явдал юм. Энэхүү амжилтыг дахин тогтоох боломжгүй ч байж мэднэ шүү дээ. Тиймээс энэ түүхэн үйл явдлын гэрч болж, нутгийнхаа уяачдыг уриалан оролцсон явдлаа түүхэнд үлдэх завшаан хэмээн ойлгож байгаа.
-Өнгөрсөн жилийн арга хэмжээнд Говьсүмбэр аймгийн МСУХ ямар бүрэлдэхүүнтэй оролцож байсан бэ?
-Манай аймгаас 100 гаруй морьтон жагсаж, 60 гаруй морь уралдан дөрвөн үеийн уяач Цэлхээгийн Бямбасүрэнгийн хүрэн азарга айрагдан монголчуудын тэр тусмаа Говьсүмбэрчүүдийн магнайг тэнийлгэж, омогшлыг төрүүлсэн. Дээрээс нь манай Говьсүмбэр аймгийн уяачдын морьд бүгд 100 дотор орж, 4000 гаруй хүлгийн өмнө давхисан гэдэг нь бас их өндөр амжилт гэж үзэж байгаа. Ер нь тэрхүү түүхэн үйл явдалд Говьсүмбэрийн уяачид амжилттай сайн оролцсон. Харин өнөөдөр нэг жилийн ойн арга хэмжээнд Говьсүмбэр аймгийн МСУХ-ны тэргүүлэгчид, баруун Чойрын хийдийн Да лам Мөнхбат болон “Боржигон” чуулгын хөгжимчид, дуучид хүрэлцэн ирсэн. Да лам Мөнхбат маань "Сүмбэр хурд" гал уяаны гишүүн, аймгийнхаа МСУХ-ны тэргүүлэгчээр ажилладаг. Саарал морь нь аймаг, бүсийнхээ наадамд их хурдалж байгаа.
-Боржигон уртын дуу өөрийн гэсэн өнгө аястай хэмээдэг. Түүнийг уяачдадаа мэдрүүлсэн юмаа даа?
-Тийм шүү. Боржигон уртын дуу бол маш их урт шад шүлэгтэйгээрээ ялгардаг. Найр наадамд их дуулагддаг дуу л даа. Сүүлийн үед харин төгс мэддэг хүн хүмүүс ховордоод байгаа юм. Боржигон морин хуур гэхэд арьсан наартай, урт иштэй, том морин толгойтой дуугаралт, ая дан зэрэг нь энгийн хуурнаас өөр. Манай Говьсүмбэр аймгийн “Боржигон” чуулга бол Боржигон уртын дуу, морин хуурынхаа дахин давтагдашгүй өвөрмөц онцлогийг түгээж, өв соёлоо хадгалж явдаг хамт олон юм. Тэр утгаар нь өнөөдрийн арга хэмжээнд урьж оролцуулан Монголын уяачдад бэлэг барилаа.
-Морин жилийн уралдаанууд отголж байна. 2014 онд Говьсүмбэрийн уяачид ямар амжилт гаргав?
-Улс бүсийн наадмаас хараахан айраг авсангүй. Харин манай аймгийн наадамд ирж уралдаад дараа нь өөр аймаг, цаашлаад бүсийн уралдаанд амжилт гаргасан морьд цөөнгүй байлаа.
-Ярилцсанд баярлалаа. Цаашдын ажилд тань амжилт хүсье.
А.Тэлмэн
-Морьтон монголчууд нэг дор дэлхийн дээд амжилтанд хоёр төрлөөр бичигдэн морин спортын түүхэнд мөнхөрсөн. Тэрхүү үйл явдлын нэг жилийг ойн арга хэмжээний талаар ямар бодолтой байгаа вэ?
-Энэ бол монгол түмний, малчин ардын сэтгэлд хамгийн тод үлдсэн гайхамшигт дурсамж юм. Монголчууд нэгэн зэрэг дэлхийн хоёр дээд амжилтыг тогтоож, нүүдэлчин ахуйгаа дэлхий даяар сурталчилан эвлэлдэн нэгдсэн цагтаа юуг ч бүтээж чаддагийг харуулсан түүхэн үйл явдал юм. Энэхүү амжилтыг дахин тогтоох боломжгүй ч байж мэднэ шүү дээ. Тиймээс энэ түүхэн үйл явдлын гэрч болж, нутгийнхаа уяачдыг уриалан оролцсон явдлаа түүхэнд үлдэх завшаан хэмээн ойлгож байгаа.
-Өнгөрсөн жилийн арга хэмжээнд Говьсүмбэр аймгийн МСУХ ямар бүрэлдэхүүнтэй оролцож байсан бэ?
-Манай аймгаас 100 гаруй морьтон жагсаж, 60 гаруй морь уралдан дөрвөн үеийн уяач Цэлхээгийн Бямбасүрэнгийн хүрэн азарга айрагдан монголчуудын тэр тусмаа Говьсүмбэрчүүдийн магнайг тэнийлгэж, омогшлыг төрүүлсэн. Дээрээс нь манай Говьсүмбэр аймгийн уяачдын морьд бүгд 100 дотор орж, 4000 гаруй хүлгийн өмнө давхисан гэдэг нь бас их өндөр амжилт гэж үзэж байгаа. Ер нь тэрхүү түүхэн үйл явдалд Говьсүмбэрийн уяачид амжилттай сайн оролцсон. Харин өнөөдөр нэг жилийн ойн арга хэмжээнд Говьсүмбэр аймгийн МСУХ-ны тэргүүлэгчид, баруун Чойрын хийдийн Да лам Мөнхбат болон “Боржигон” чуулгын хөгжимчид, дуучид хүрэлцэн ирсэн. Да лам Мөнхбат маань "Сүмбэр хурд" гал уяаны гишүүн, аймгийнхаа МСУХ-ны тэргүүлэгчээр ажилладаг. Саарал морь нь аймаг, бүсийнхээ наадамд их хурдалж байгаа.
-Боржигон уртын дуу өөрийн гэсэн өнгө аястай хэмээдэг. Түүнийг уяачдадаа мэдрүүлсэн юмаа даа?
-Тийм шүү. Боржигон уртын дуу бол маш их урт шад шүлэгтэйгээрээ ялгардаг. Найр наадамд их дуулагддаг дуу л даа. Сүүлийн үед харин төгс мэддэг хүн хүмүүс ховордоод байгаа юм. Боржигон морин хуур гэхэд арьсан наартай, урт иштэй, том морин толгойтой дуугаралт, ая дан зэрэг нь энгийн хуурнаас өөр. Манай Говьсүмбэр аймгийн “Боржигон” чуулга бол Боржигон уртын дуу, морин хуурынхаа дахин давтагдашгүй өвөрмөц онцлогийг түгээж, өв соёлоо хадгалж явдаг хамт олон юм. Тэр утгаар нь өнөөдрийн арга хэмжээнд урьж оролцуулан Монголын уяачдад бэлэг барилаа.
-Морин жилийн уралдаанууд отголж байна. 2014 онд Говьсүмбэрийн уяачид ямар амжилт гаргав?
-Улс бүсийн наадмаас хараахан айраг авсангүй. Харин манай аймгийн наадамд ирж уралдаад дараа нь өөр аймаг, цаашлаад бүсийн уралдаанд амжилт гаргасан морьд цөөнгүй байлаа.
-Ярилцсанд баярлалаа. Цаашдын ажилд тань амжилт хүсье.
А.Тэлмэн








0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
-
4 цагийн өмнө Эрдэмт уяачид, эрэмгий хүлгүүд- Тод манлай уяач Д.…
-
6 цагийн өмнө Хангайн бүсэд Б.Гөлөгсайханы бор шүдлэн түрүүллээ
-
9 цагийн өмнө Хөдөлмөрийн баатар Б.Далай нутагтаа "Цэнхэр тэнгэ…
-
10 цагийн өмнө Хангайн бүсэд 121 соёолон мордож, Н.Мөнхийн бор ха…
-
11 цагийн өмнө Хангайн бүсэд 147 хязаалан мордож, Г.Хишигбатын хэ…
-
Өчигдөр, 18:02 минут "Хангайн бүсийн хурд-2025" уралдаанд эхний 10-т ху…
-
Өчигдөр, 17:43 минут Хангайн бүсэд М.Мөнхбатын хул морь түрүүллээ
-
Өчигдөр, 12:02 минут Хангайн бүсэд Н.Мөнхзоригийн хээр азарга түрүүллээ
-
Баасан, 18:54 минут "Хангайн бүсийн хурд-2025" уралдааны сонгомол бага…
-
Баасан, 15:56 минут "Хангайн бүсийн хурд-2025" уралдааны сонгомол дунд…
-
Баасан, 15:07 минут "Хангайн бүсийн хурд-2025" уралдааны сонгомол дээд…
-
7-р сарын 13 -нд Сонгомол бага насанд Ч.Ганцогтын хээр түрүүллээ
-
7-р сарын 13 -нд Сонгомол бага насанд 105 даага бүртгүүлж, 76 мордл…
-
7-р сарын 13 -нд АХ-ын 104 жилийн ойн сонгомол дунд насны ангилалд…
-
7-р сарын 13 -нд Сонгомол дунд насанд Д.Даяндэмидийн Наран зээрд т…
-
7-р сарын 13 -нд Сонгомол дунд ангиллын хурдан хүлгүүд мордлоо
-
7-р сарын 13 -нд Сонгомол дунд насны ангилалд 106 хүлэг бүртгүүлжэ…
-
7-р сарын 13 -нд АХ-ын 104 жилийн ойн сонгомол дээд насны ангилалд …
-
7-р сарын 13 -нд Сонгомол дээд насанд Г.Хүрэлбаатарын хүрэн халзан …
-
7-р сарын 13 -нд Сонгомол дээд ангиллын хүлгүүд гарааны зурхай рууг…
-
7-р сарын 13 -нд Сонгомол дээд насны ангилалд 78 хүлэг бүртгүүлжээ
-
7-р сарын 12 -нд АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан даагану…
-
7-р сарын 12 -нд Ш.Мөнгөншагайн сартай хээр даага түрүүллээ
-
7-р сарын 12 -нд Уралдаанч Б.Нармандах: Уяач ах нараасаа суралцах г…
-
7-р сарын 12 -нд Хамгийн бага нас дааганы уралдаанд 240 даага бүртг…
-
7-р сарын 12 -нд Уралдаанч Н.Боорчи: Шүдлэн түрүүлгэж, соёолонгоо …
-
7-р сарын 12 -нд АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан соёолонг…
-
7-р сарын 12 -нд З.Мэндсайханы хул соёолон түрүүллээ
-
7-р сарын 12 -нд МУ-ын Алдарт уяач Ч.Уламбаяр: Дөрвөн настай морины…
-
7-р сарын 12 -нд Фото - Соёолон мордуулахын эргэн тойронд
-
7-р сарын 12 -нд 195 соёолон бүртгүүлжээ
-
7-р сарын 11 -нд АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан их насны…
-
7-р сарын 11 -нд Л.Анхбаатарын хүрэн халзан морь түрүүллээ
-
7-р сарын 11 -нд Уралдаанч Ц.Түвшинсайхан: Ээжээ, ааваа хүү нь түрү…
-
7-р сарын 11 -нд МУ-ын Алдарт уяач Ч.Амарсанаа: Баянхонгороос анх у…
-
7-р сарын 11 -нд 210 их насны морь бүртгүүлжээ
-
7-р сарын 11 -нд АХ-104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан азарганууд
-
7-р сарын 11 -нд МУАУ И.Золбоогийн хүрэн халзан азарга түрүүллээ
-
7-р сарын 11 -нд Фото - Азаргаа мордуулав
-
7-р сарын 11 -нд 153 азарга бүртгүүлжээ
-
7-р сарын 10 -нд Манлай уяач Х.Улам-Өрнөх: Морь айрагдана гэдэг оло…
-
7-р сарын 10 -нд Уралдаанч Б.Эрдэнэбилэг: Бөмбөгөө ахыгаа нэг оруул…
-
7-р сарын 10 -нд Б.Лхагвацэрэн:Таван жилийн дараа төрийн наадмын хи…
-
7-р сарын 10 -нд Ж.Түмэн-Өлзийн бор шүдлэн түрүүллээ
-
7-р сарын 10 -нд Тод манлай уяач О.Батбилэг:Түрүүлэх байх гэж бодсо…
-
7-р сарын 10 -нд 225 шүдлэн бүртгүүлжээ
-
7-р сарын 10 -нд АХ-ын 104 жилийн ойн эхний 10-т хурдалсан хязаалан…
-
7-р сарын 10 -нд Б.Гантигийн сартай хүрэн хязаалан түрүүллээ
-
7-р сарын 10 -нд Хязаалан 256 бүртгүүлжээ
-
7-р сарын 10 -нд Хүйн долоон худагт хязаалангийн эргэн тойронд
-
Баасан, 18:54 минут "Хангайн бүсийн хурд-2025" уралдааны сонгомол бага…
-
Баасан, 15:07 минут "Хангайн бүсийн хурд-2025" уралдааны сонгомол дээд…
-
Өчигдөр, 18:02 минут "Хангайн бүсийн хурд-2025" уралдаанд эхний 10-т ху…
-
Баасан, 15:56 минут "Хангайн бүсийн хурд-2025" уралдааны сонгомол дунд…
-
Өчигдөр, 12:02 минут Хангайн бүсэд Н.Мөнхзоригийн хээр азарга түрүүллээ
-
4 цагийн өмнө Эрдэмт уяачид, эрэмгий хүлгүүд- Тод манлай уяач Д.…
-
10 цагийн өмнө Хангайн бүсэд 121 соёолон мордож, Н.Мөнхийн бор ха…
-
11 цагийн өмнө Хангайн бүсэд 147 хязаалан мордож, Г.Хишигбатын хэ…
-
9 цагийн өмнө Хөдөлмөрийн баатар Б.Далай нутагтаа "Цэнхэр тэнгэ…
-
6 цагийн өмнө Хангайн бүсэд Б.Гөлөгсайханы бор шүдлэн түрүүллээ
-
Өчигдөр, 17:43 минут Хангайн бүсэд М.Мөнхбатын хул морь түрүүллээ
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна