Б.Баавгай: Монгол Улсын Алдарт уяач өвөөгийнхөө үргэлжлэл болон хийморь өөдөө яваадаа баярладаг

Өмнөговь аймгийн Ханхонгор сумын уугуул, аймгийн Алдарт уяач Б.Баавгайтай хийсэн ярилцлагыг уншигч танаа хүргэж байна.

-Удам залгасан уяач юм байна. Алдарт өвөөгийнхөө уяаны эрдмийг үргэлжлүүлж яваадаа баяртай байдаг байх даа?
-Тэгэлгүй яахав. Монгол улсын Алдарт уяач өвөөгийнхөө үргэлжлэл болон хийморь өөдөө яваадаа баяртай явдаг юм. Миний уяаны эрдмийн анхны багш маань байгаа. Өвөөг адуу сайн шинждэг байсан гэж нутгийн хөгшчүүл ярьдаг юм. Гэхдээ намайг морь уяж эхлэх үест өтөлсөн байсан болохоор морь шинжих эрдмээс нь сурч амжаагүй. Одоо өвөөгөөсө өвлөн ирсэн хурдан хүлгэдийн үр төлөөр нь наадаж байна.
- Танай ах, дүү нараас морь унаж, уяж байна уу?
-Манай ах, дүү нар бүгд л моринд дуртай. Багадаа бүгдээрээ хурдан морь унаж өсөцгөөсөн. Энэ дундаас ээжийн дүү Батцэцэг олон жил хурдан морь унасан хүн бий. Нөхөр нь бас морины уяа сойлго тааруулдаг Бадамсүрэн гэж хүн байгаа. Тэдний том хүү Мягмарсүрэн миний сарт ухаа морийг олон жил унаж, олон ч айраг түрүү авчирсан даа. Өвлийн наадмаас гурван түрүү авч, аймагт хоёр удаа айрагдсан.
-Унаач хүүхэд байхдаа ямар ямар амжилт гаргаж байв?
-Анх таван настайдаа багийнхаа наадамд морь унаж байлаа. Тэр үед одоотой адил төхөөрөмж гэж байхгүй. Гараар эргүүлж тавьдаг байсан. Тэгэхэд нь битгий тавиарай гэж өвөө рүүгээ орилоод байсан, морь гараад амыг нь дийлэхгүй давхиж гурваар орж байсан. Харин хойтон жил нь аймгийн наадамд давхиж эхэлснээс хойш аймагтаа гурав, дөрвөн айраг, баг суманд айраг, түрүү алдаж байгаагүй. Өвөөгийн уясан бүх морьдыг л унадаг байлаа. Ингээд моринд томдоод ирэхийн үед анх 13 настайдаа туслах уяачаар өвөө, дүү  хоёртойгоо Гурвансайхан уулыг мориор давж Ханхонгор сумын наадамд очиж уралдаж байлаа. Тэнд ухаа морь гуравт орж, соёолон үрээ аман хүзүүдсэн. Тэндээс буцаж ирээд Мандах бригадын ойд өвөө миний унаж явсан морийг нэг хөлс аваад тавьсан чинь аман хүзүүдчихсэн. Тэр чинь найман  сард юм даа. Тэгээд л хичээл орох болж, гэртээ очилгүй Ханхонгор сумаас шууд Өмнөговь аймгийнхаа төв рүү хичээлдээ ирж байж билээ.
-Одоо таны хүүхдүүд морь унаж, уяж байна уу?
-Би хоёр хүүтэй. Миний том хүү одоо 16 настай. Багадаа морь унадаг л байлаа. Харин бага нь махлагдуу хүүхэд болохоор унадаггүй юм. Хоёр хүү маань хөдөө морь уяхаар аавдаа туслаад л явна, хөөрхөн дэмтэй. Миний том хүү бас сур харвадаг. Аймагт хоёр гурван удаа хоёр гуравдугаар байранд орсон. Улсын наадмын өсвөрийн харваанд хэд хэдэн удаа оролцож, энэ жил есөд орсон. Ер нь манайхан эрийн гурван наадмаар сайхан наадчихдаг улс. Ээжийн удамд Лувсанцэвээн гэж мундаг бөх барилддаг хүн байсан. Бид ч багадаа хөөрхөн ноцолдчихдог байлаа.
-Бидний урилгыг хүлээн авч ярилцсанд баярлалаа.
-Танай хамт олонд баярлалаа. Өмнөговьчуудадаа унага болгон нь босоо төрөх болтугай гэсэн сайхан ерөөлийг дэвшүүлье.

"Тод магнай" сэтгүүл №36