Аймгийн Алдарт уяач Ж.Авирмэд: Нутгийнхан Авирмэд гэхээсээ илүү “ХУРДАН МОРЬТ” л гэдэг юм

Дундговь аймгийн Хулд сумын уугуул, аймгийн Алдарт уяач Жамьяншаравын Авирмэдийг танихгүй тус аймагт ховорхон. Олон түмэнд “Хурдан морьт“ гэж алдаршсан түүнтэй “Их мандал-2013” уралдааны үеэр уулзаж ярилцсан юм.
-Уяа эвлэг, морь хурдан сайхан наадаж байна уу?
- Сайхан наадаж байна. Ах нь морь уяагүй. Ач хүүгээ дагаад наадам үзэж явна. Хүү маань азарга, соёолон хоёртой ирсэн. Би морь уяхаа больсон. Нас ч дээр гарлаа.
-Алдарт нас сүүдэр хэд хүрч байгаа вэ?
- Би чинь ардын хувьсгалаас долоо дүү хүн. Нас залуу байхад Хулд сумын зүүн урд тал Хөөт, Могойтоор нутаглаж морь уядаг байлаа. Армийн гурван жилээс бусдад нь морь уясан хүн. Хурдан морь унасантайгаа нийлээд 80-аад жил наадам хийж явна.
-Хэдэн наснаасаа морь уясан?
-14 настайгаасаа л морь уясан. Морь уяж наадамд өөрөө унадаг байлаа. Манайх нэгдлийн адуутай байсан болохоор уях морь  ихтэй байлаа. Сумынхаа наадамд олон ч морь сайн давхиулсан.
-Сумаасаа гарч хаагуур наадам хийж байв?
-“...Хол яваагүй Хот орж барилдаагүй сумын заан...” гэдэг шиг хүн.  Гэхдээ ойр тойрныхоо аймаг сум руу хааяа л явдаг байлаа. 1995 онд намайг аймаг сумандаа 78 морь айрагдуулсан гэж  аймгийн Алдарт уяач цолыг  өгч байсан. Түүнээс хойш ч би олон айраг түрүү авсан. Одоо 100 хол гарсан байх.
-Уяаны эрдмийг өвлөн морь уяж буй ямар ямар хүмүүс байна?
-Улсын аварга малчин, аймгийн алдарт уяач А.Гантөмөр гэж хүү маань морь уяж байгаа. Ер нь миний ач зээ нар моринд хорхойтой хүмүүс байдаг.
-Бүсийн наадмуудад  ямар амжилт гаргаж байв?
-Бүсийн уралдаан сүүлд гарч ирсэн наадам. Түүнээс өмнө аймагт одтой л наадаж явсан. Өмнөговь аймагт очоод азарга, их насны түрүүг нь авч байлаа.
-Алдартын адууны угшлыг сонирхвол?
-Говьшанхын угшилтай. Тэнд нутаглаж байгаад Хулд суманд ирсэн хүн. Мөн Галширын удам ч бий. Одоо унаган адуу болсон доо.
-Таны хурдан бор морины талаар хүмүүс их ярих юм билээ?
-Хоёр бор морь байсан. 1950 оноос хойш тэр хоёр маань хэсэгтээ л Дундговьд ноёолсон. Очсон наадам бүртээ л түрүү аман хүзүүнд ирдэг байлаа. Өмнөговь аймгийн Цогтцэций суманд би гурван жил дараалан азарга, их морь хоёрын түрүүг авч явсан. Наадам бүрт л морь хийдэг байлаа. Сайхан байж дээ.
-Таныг “Хурдан морьт” гэх юм билээ?
-Хоёр бор морийг сайн байх үед өгсөн нэр. Миний морь яаж давхиж байсныг гэрчлэх нэр байгаа юм. Буянт малын хишгийг олон жил хүртсэн дээ. Ер нь намайг Авирмэд гэхээс илүү  “хурдан морьт” гэвэл андахгүй.  
Хурдан хүлгээрээ овоглосон таныг шандаст хүлгэдийн хийморь ивээж явах болтугай.
"Тод магнай" сэтгүүд №40 Л.Цэрэнжаргал