Давируул

2012 оны 5-р сарын 28 -нд

Европчууд морь унахдаа ташуур хэрэглэдэггүй, харин тусгай давируулаар давирдаг. Дөрөө гараагүй балар эртний үед давируулыг бүтээсэн гэдэг бөгөөд морь хурдлахад хүн морины нуруун дээр ийш тийш савчин хөдөлж, давируул нь морийг хатаж өвтгөдөг байжээ. Тиймээс өвдөлтөөс эмээсэн морь хатгуулахгүйн тулд их зөөлөн явах хэрэгтэй болдог байсан байна. Үүнээс үүдэн давируулыг анхандаа морийг хурдлуулах бус харин хурдыг нь сааруулан нэг хэвэнд барихад ашигладаг байжээ. Гэхдээ дөрөө гарах хүртэл давируул тийм ч өргөн хэрэглэгддэггүй байсан бөгөөд дөрөө хэрэглэх болсноос хойш өргөн тархжээ.
Шпор буюу давируулыг анх Европ тивийн Балканы хойгт амьдарч байсан иллирчүүд нээсэн гэдэг бөгөөд одоогоор мэдэгдэж байгаа хамгийн эртний буюу манай тооллын өмнөх 5-р зууны үеийн давируул энэ нутгийн нэгэн булшнаас олдсон юм. Иллир омгийхны нэг төлөөлөгч болох венетууд нь морийг сурган, уналга, ачлаганд ашигладгаараа ойр хавьдаа л алдартай байсан болохоор ийнхүү амьдралын шаардлагаар давируулыг зохион бүтээсэн хэмээн эрдэмтэд үздэг. Ингэхдээ жирийн хүмүүсийн давируул нь хар төмөр, эсвэл хүрлээр хийгдсэн байдаг байсан бол язгууртнууд, алдартай хүмүүсийнх нь алт, мөнгөөр хийгддэг байжээ.
Гэхдээ давируулыг Европт өргөн тархахад манай тооллын 5-1-р зууны үед одоогийн Баруун Европын нутагт нүүн ирсэн Кельт омгийнхон шийдвэрлэх үүрэг гүйцэтгэсэн гэж үздэг. Учир нь энэ омгийнхныг Европоор тархах явцад нь германчууд, иберичуд, славчууд давируулыг нь зээлдэн авчээ.
Мэдээж овог, омог болгон давируулд өөрийн онцлогоо тусган өөрчилж байсан нь ойлгомжтой. Ингэсээр одоогийн дугуй давируулын өвөг болох одтой давируул нь 13-р зууны үед бий болжээ. Зуун жилийн дараа хуучны өргөст давируул нь энэ давируулд зайгаа бүрэн тавьж өгсөн юм.
Давируулыг гол төлөв давтах аргаар хийдэг байсан бөгөөд эзнийхээ нийгэмд эзэлдэг байр сууринаас шалтгаалаад алт, мөнгө, элдэв зүйлээр чимэглэдэг байсан байна.
Харин Монгол, Араб, Түрэг зэрэг дорно дахины орнуудад давируулыг мэддэг байсан ч морь зовоодог хэмээн үзэж ташуурыг хэрэглэсээр иржээ.
Шпор буюу давируулыг анх Европ тивийн Балканы хойгт амьдарч байсан иллирчүүд нээсэн гэдэг бөгөөд одоогоор мэдэгдэж байгаа хамгийн эртний буюу манай тооллын өмнөх 5-р зууны үеийн давируул энэ нутгийн нэгэн булшнаас олдсон юм. Иллир омгийхны нэг төлөөлөгч болох венетууд нь морийг сурган, уналга, ачлаганд ашигладгаараа ойр хавьдаа л алдартай байсан болохоор ийнхүү амьдралын шаардлагаар давируулыг зохион бүтээсэн хэмээн эрдэмтэд үздэг. Ингэхдээ жирийн хүмүүсийн давируул нь хар төмөр, эсвэл хүрлээр хийгдсэн байдаг байсан бол язгууртнууд, алдартай хүмүүсийнх нь алт, мөнгөөр хийгддэг байжээ.
Гэхдээ давируулыг Европт өргөн тархахад манай тооллын 5-1-р зууны үед одоогийн Баруун Европын нутагт нүүн ирсэн Кельт омгийнхон шийдвэрлэх үүрэг гүйцэтгэсэн гэж үздэг. Учир нь энэ омгийнхныг Европоор тархах явцад нь германчууд, иберичуд, славчууд давируулыг нь зээлдэн авчээ.
Мэдээж овог, омог болгон давируулд өөрийн онцлогоо тусган өөрчилж байсан нь ойлгомжтой. Ингэсээр одоогийн дугуй давируулын өвөг болох одтой давируул нь 13-р зууны үед бий болжээ. Зуун жилийн дараа хуучны өргөст давируул нь энэ давируулд зайгаа бүрэн тавьж өгсөн юм.
Давируулыг гол төлөв давтах аргаар хийдэг байсан бөгөөд эзнийхээ нийгэмд эзэлдэг байр сууринаас шалтгаалаад алт, мөнгө, элдэв зүйлээр чимэглэдэг байсан байна.
Харин Монгол, Араб, Түрэг зэрэг дорно дахины орнуудад давируулыг мэддэг байсан ч морь зовоодог хэмээн үзэж ташуурыг хэрэглэсээр иржээ.



0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
-
Пүрэв, 12:28 минут МУ-ын Алдарт уяач И.Золбоо: Хонгор нутгаас төрийн …
-
Лхагва, 12:01 минут Эрдэмт уяачид, эрэмгий хүлгүүд: Тод манлай уяач Б.…
-
Мягмар, 12:59 минут "Их хурд-10" уралдаанд эхний 10-т хурдалсан соёоло…
-
8-р сарын 21 -нд "Их хурд-10" уралдаанд эхний 10-т хурдалсан их нас…
-
8-р сарын 11 -нд ММСУХ-ны 30 жилийн ой, "Их хурд-10" уралдаанд эхни…
-
2025 оны 8-р сарын 05 -нд Сүүт гүүний унагыг шүтсү...
-
2025 оны 8-р сарын 04 -нд Зүүн бүсийн сонгомол бага ангилалд Ц.Мягмардоржийн…
-
2025 оны 8-р сарын 02 -нд Зүүн бүсийн сонгомол дээд насны ангилалд Х.Нурлаты…
-
2025 оны 8-р сарын 02 -нд Зүүн бүсийн сонгомол дунд насны ангилалд Э.Бямбасү…
-
2025 оны 7-р сарын 30 -нд Говийн бүсэд Д.Ариуннарангийн хээр хязаалан түрүүл…
-
2025 оны 7-р сарын 30 -нд Говийн бүсэд М.Адъяабаатарын хар шүдлэн түрүүлжээ
-
2025 оны 7-р сарын 30 -нд Зүүн бүсэд Э.Бат-Эрдэнийн Солонго зээрд түрүүлжээ
-
2025 оны 7-р сарын 30 -нд Говийн бүсэд Б.Отгонсэлэнгийн хээр морь түрүүлжээ
-
2025 оны 7-р сарын 30 -нд Баруун бүсийн сонгомол дээд насны ангилалд Т.Цэенд…
-
2025 оны 7-р сарын 29 -нд Зүүн бүсэд Г.Пүрэвсүрэнгийн хүрэн халзан даага түр…
-
2025 оны 7-р сарын 29 -нд Зүүн бүсэд С.Хүдэрчулууны зээрд соёолон түрүүлжээ
-
2025 оны 7-р сарын 29 -нд Баруун бүсэд Б.Норовсамбуугийн халтар морь түрүүлл…
-
2025 оны 7-р сарын 29 -нд Говийн бүсэд Б.Баярмагнайн бор соёолон түрүүллээ
-
2025 оны 7-р сарын 29 -нд Баруун бүсэд О.Баатарын хонгор соёолон түрүүллээ
-
2025 оны 7-р сарын 29 -нд Баруун бүсэд Б.Норовсамбуугийн Гоё хээр азарга түр…
-
2025 оны 7-р сарын 29 -нд Говийн бүсэд Б.Тогтохын хүрэн халзан азарга түрүүл…
-
2025 оны 7-р сарын 29 -нд Зүүн бүсэд Б.Саянсанаагийн халиун азарга түрүүллээ
-
2025 оны 7-р сарын 28 -нд Баруун бүсийн сонгомол бага насны ангилалд Л.Нямба…
-
2025 оны 7-р сарын 28 -нд Баруун бүсэд А.Ариунболдын зээрд даага түрүү магна…
-
2025 оны 7-р сарын 28 -нд Баруун бүсийн сонгомол дунд насны ангилалд эхний 1…
-
2025 оны 7-р сарын 28 -нд Баруун бүсэд Б.Дагвабазарын хээр хязаалан түрүүллэ…
-
2025 оны 7-р сарын 28 -нд Зүүн бүсэд Б.Баярхүүгийн зээрд шүдлэн түрүүллээ
-
2025 оны 7-р сарын 28 -нд Баруун бүсэд Батдоржийн Ганбаярын хээр халзан шүдл…
-
2025 оны 7-р сарын 28 -нд Увс аймагт болсон баруун бүсийн уралдаануудад түрү…
-
2025 оны 7-р сарын 28 -нд Баруун бүсийн шүдлэн насны морьд гарааны зурхай ру…
-
2025 оны 7-р сарын 28 -нд Зүүн бүсэд Ж.Батзоригийн хар хязаалан түрүүллээ
-
2025 оны 7-р сарын 28 -нд Дорнод аймагт болсон "Зүүн бүсийн хурд" уралдаануу…
-
2025 оны 7-р сарын 28 -нд Зүүн бүсэд 113 хязаалан бүртгүүлжээ
-
2025 оны 7-р сарын 27 -нд Эрдэмт уяачид, эрэмгий хүлгүүд- Тод манлай уяач Д.…
-
2025 оны 7-р сарын 27 -нд Хангайн бүсэд Б.Гөлөгсайханы бор шүдлэн түрүүллээ
-
2025 оны 7-р сарын 27 -нд Хөдөлмөрийн баатар Б.Далай нутагтаа "Цэнхэр тэнгэ…
-
2025 оны 7-р сарын 27 -нд Хангайн бүсэд 121 соёолон мордож, Н.Мөнхийн бор ха…
-
2025 оны 7-р сарын 27 -нд Хангайн бүсэд 147 хязаалан мордож, Г.Хишигбатын хэ…
-
2025 оны 7-р сарын 26 -нд "Хангайн бүсийн хурд-2025" уралдаанд эхний 10-т ху…
-
2025 оны 7-р сарын 26 -нд Хангайн бүсэд М.Мөнхбатын хул морь түрүүллээ
-
2025 оны 7-р сарын 26 -нд Хангайн бүсэд Н.Мөнхзоригийн хээр азарга түрүүллээ
-
2025 оны 7-р сарын 25 -нд "Хангайн бүсийн хурд-2025" уралдааны сонгомол бага…
-
2025 оны 7-р сарын 25 -нд "Хангайн бүсийн хурд-2025" уралдааны сонгомол дунд…
-
2025 оны 7-р сарын 25 -нд "Хангайн бүсийн хурд-2025" уралдааны сонгомол дээд…
-
2025 оны 7-р сарын 13 -нд Сонгомол бага насанд Ч.Ганцогтын хээр түрүүллээ
-
2025 оны 7-р сарын 13 -нд Сонгомол бага насанд 105 даага бүртгүүлж, 76 мордл…
-
2025 оны 7-р сарын 13 -нд АХ-ын 104 жилийн ойн сонгомол дунд насны ангилалд…
-
2025 оны 7-р сарын 13 -нд Сонгомол дунд насанд Д.Даяндэмидийн Наран зээрд т…
-
2025 оны 7-р сарын 13 -нд Сонгомол дунд ангиллын хурдан хүлгүүд мордлоо
-
2025 оны 7-р сарын 13 -нд Сонгомол дунд насны ангилалд 106 хүлэг бүртгүүлжэ…
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна