Ширэн бээлийтнүүд эх орондоо ирлээ

Монголын олимпийн түүхэнд хамгийн залуу медальтан Н.Төгсцогт, гурав дахь олимпдоо оролцож, хүрэл медаль хүртсэн У.Мөнх-Эрдэнэ тэргүүтэй боксын шигшээ багийн тамирчид өнөөдөр өглөө эх орондоо хөл тавилаа.
Лондонгийн олимпийн рингэнд монгол түмний бахархах учиртай баатрууд байж чадсан тэднийг БТСГ-ын удирдлага, Монголын олимпийн боксын холбооныхон болоод хамгийн эрхэм нандин хүмүүс болох гэр бүлийнхэн нь угтан авсан юм. Өнөөдөр өглөө 05.40 цагт “Чингис хаан” нисэх буудалд газардсан тэд тэндээсээ шууд Спортын төв ордныг зорьж, амжилтын оргил өөд хөтөлсөн рингэндээ хүндэтгэл үзүүлэв. Ингээд сэтгүүлчидтэй уулзсан юм.
Олимпийн бамбар бадамласан мөчөөс элэг нэгт монголчуудынхаа итгэлийн галыг бөхөөлгүй наадмын сүүлийн өдөр аваргын төлөө тулалдаж, алтын дайтай мөнгөн медаль хүртсэн залуу гавьяат Н.Төгсцогтын амжилт бидний монголчуудын түүхэнд шинэ хуудас нэмсэн. Олимпийн рингэнд таван тулаан хийсэн түүний ялалт бүр үнэ цэнэтэй байлаа.
Олимпийн рингэнд Н.Төгсцогтын учраа болгон хатуу, тулаан бүр хүнд байсан. Бакугийн дэлхийн аваргын рингэнд таарахдаа ялагдаж, олимпийн эрхээс мултарч байсан Азербайжаны боксчин Элвин Мамишзадаг ялснаар ялалтын буухиагаа эхлүүлсэн тэрбээр Бээжингийн олимпийн хүрэл, дэлхийн аваргын хүрэл медальт, Италийн тамирчин Винчензо Пикардиг, дараа нь дэлхийн аваргын хүрэл медальт, Узбекистаны тамирчин Ясурбек Латиповыг таван онооны зөрүүтэй ялж, медалийн тавцанд гарах эхний алхмаа хийсэн юм. Хагас шигшээд ОХУ-ын боксчин Миша Алояныг 15-11 (6-4; 5-4; 4-3) харьцаатай ялсан тэрбээр шигшээ тулаанд боксын өлгий нутаг гэгдэх Кубын тамирчин Робейси Рамирез Карразанад 14-17 (5-6; 4-4; 5-7) харьцаатай ялагдал хүлээсэн билээ.
17-хон настайдаа дэлхийн аваргаас мөнгөн медаль хүртэж, Монголын ширэн бээлийтнүүдийн амжилтыг дэлхийн тавцанд тахалж байсан тэрбээр ийнхүү 20 настайдаа олимпийн наадмаас анхны медалиа зүүсэн юм. Нас залуу, цус шингэн түүний өмнө дахиад хоёр ч олимп бий. Тив, дэлхийн олон тэмцээн хүлээж буй.
Харин У.Мөнх-Эрдэнэ магадгүй олимпийн рингэн дэх хамгийн хүнд тулааныг хийсэн. Хүрэл медалийн төлөө рингний эзэн орон, Их Британийн боксчин, 2011 оны Бакугийн дэлхийн аваргын хүрэл медальт, Европын аваргын хошой мөнгөн медальт Том Стокертой тоглосон. Британичуудын найдвар болсон түүнийг Лондон дахь ExCel ордонд цугласан 10 мянга гаруй хөгжөөн дэмжигчдийнх нь өмнө нэг онооны давуугаар ялсны дараа Британийн талаас Олон улсын сонирхогчдын боксын холбооны Шүүгчдийн зөвлөлд эсэргүүцэл бичиж. Ялагдлаа хүлээн зөвшөөрч, У.Мөнх-Эрдэнэд ялагдсантайгаа эвлэрч чадаагүй тэд тоглолтын үеэр бүсэлхийнээс доош гурван удаа цохисон, гэтэл торгуулийн оноо өгөөгүй гэх үндэслэлээр ийн гомдол гаргажээ. Ингээд шүүгчдийн зөвлөл шөнө дөл болтол хуралдаж, тоглолтын бичлэгийг нягтлан үзсэн байна. Үнэхээр У.Мөнх-Эрдэнийн ялалт спортын өрсөлдөөний талбар дахь шударга ялалт байсан тул шийдвэр Монголын талд гарчээ. Олимпийн боксын дүрэмд бүсэлхийнээс доош цохисон бол хоёр удаа сануулга өгөөд, гурав дахь удаад нь торгодог аж. Тоглолтын үеэр У.Мөнх-Эрдэнэ хоёр удаа цохисон, тухай бүрт нь шүүгч сануулга өгсөн болох нь бичлэгээс тодорхой харагджээ. Хэрэв шүүгчдийн зөвлөл зохион байгуулагч орны талд шийдвэр гаргасан бол Монголын ширэн бээлийтнүүд олимпийн наадмыг орхих хүртэл арга хэмжээ авахаар шийдээд байсан тухай холбооны удирдлагууд ярьж байлаа.
Ингээд У.Мөнх-Эрдэнэ мөнгөн медалийн төлөө Украйны тамирчинтай нударга зөрүүлсэн. Бакугийн дэлхийн аваргаар манай тамирчныг ялж байсан Денис Беринчик нь дэлхийн аваргын мөнгөн медальтай. Мөнгөн медалийн төлөөх тулаанд У.Мөнх-Эрдэнэ онооны давуу байдалтай байсан ч төгсгөлийн гуравдугаар үед, цаг дуусахад 1:30 орчим минут дутуу байхад өрсөлдөгчдөө оноо алдаж, улмаар оноогоо нөхөж авах гэж дайрсан нь алдаа байсан тухай У.Мөнх-Эрдэнэ ярилаа. Тоглолтын гуравдугаар үед хүнд цохилтод ороод тоолуулсан, ингэхэд тухайн тамирчин өрсөлдөгчдөө хоёр оноо алддаг, тиймээс эхний удаа тоолуулаад хоёр оноо алдчихаад оноогоо нөхөж авах гэж яарч, сэргэлт аваагүй байхдаа дахин хүнд цохилтод оржээ.
Энд Монголын үзэгчид, спорт сонирхогчдын тэр бүр мэдээгүй нэг зүйл бий. Сэргээшийн эсрэг хамгийн өргөн хүрээтэй арга хэмжээ авна гэж байсан “Лондон-2012” олимпийн үеэр олимпийн медалийн болзол хангасан бүх тамирчдаас сэргээшийн эсрэг шинжилгээ авсан, ингэхдээ шээсээр авдаг. Харин цөөн хэдэн /Хятадын усанд сэлэлтийн тамирчин Е Шивен гэх мэт/ тамирчнаас цусаар давхар шинжилгээ авсны нэг нь У.Мөнх-Эрдэнэ байжээ. Олимпийн боксын тэмцээн олон өдөр үргэлжилдэг, тиймээс тамирчдын хувьд олон өдрийн турш жингээ барина гэдэг хүнд шалгуур. Тийм үед, мөнгөн медалийн төлөөх тулааны өмнө цусны шинжилгээ авч, А, В хоёр сорьц авсан нь амархан ядрах, сульдах, сэргэлт авахгүй удах зэрэгт нөлөөлөх нь дамжиггүй. Гэхдээ энэ бол ялагдлын шалтгаан биш гэдгийг У.Мөнх-Эрдэнэ гавьяат онцлон хэлсэн юм.
У.Мөнх-Эрдэнэ AIBA /Олон улсын сонирхогчдын боксын холбоо/-гийн А зэрэглэлийн бүхий л тэмцээнээс медаль хүртсэн Монголын анхны бөгөөд цорын ганц ширэн бээлийтэн. Гурван олимпийн цикль, найман жилийн хугацаанд Монголын ширэн бээлийтнүүдийн төлөөлөл байсан түүний хувьд “Лондон-2012” сүүлийнх нь олимп. Энэ тухай өөрөө ч хэлж байлаа. “Дараа жил дэлхийн аваргад хүч сорино. Тэгээд л болж байх шив дээ” хэмээсэн гавьяат маань 2009 онд Миланы рингэнд хүртсэн дэлхийн аваргын хүрэл медалийнхаа өнгийг хувиргах зорилго өвөртөлсөн бололтой.